de Bellefroid
Verroest, stuk, oudste graven rk-begraafplaats zagen er niet uit. Nu zijn ze weer als nieuw
door Henk Waninge
ZUTPHEN – Ze liggen keurig naast elkaar op de rooms-katholieke begraafplaats aan de Warnsveldseweg in Zutphen. Drie broers, drie zusters, leden van de adellijke familie De Bellefroid. De zes gietijzeren zerken blinken in de zon. Vanochtend om elf uur wijdt pastoor Fred Hogeneist van de Parochie HH Twaalf Apostelen het
familiegraf opnieuw in. Met onder meer wijwater en een gebed. Tevens wordt een bord onthuld
waarop informatie staat over De Bellefroids.
Opmerkelijk eigenlijk dat 150 jaar na dato nog zoveel aandacht is voor een familie die min of meer bij toeval in Zutphen is beland. Dat heeft alles te maken met restauratiewerkzaamheden, die al een paar jaar aan de gang zijn op de begraafplaats en waarbij het herstel van de zerken de kroon op het werk is. Arend Jan Reijers,
voorzitter van de Historische Vereniging Zutphen en loop lansen, woonachtig op de begraafplaats
en tevens toezichthouder, zijn bereid tekst en uitleg te geven. Die zerken van de Bellefroids, de oudste op de begraafplaats, lagen er slecht bij. Ze waren verroest, net als de ornamenten. Sommige lagen in stukken. Er moest dus wat gebeuren. Er werd een plan van aanpak opgesteld.
Smederij Kleinprojekt uit Terborg kreeg de opdracht de restauratie – kosten 18 mille – voor zijn rekening te nemen. “De platen, familiewapens en lijs ten zijn deels in de smederij behandeld. Al het gietijzer is van roest ontdaan via lijmtechnieken. Vervolgens is het hersteld en ge- conserveerd. Het was een fantastische ervaring om te zien hoe scherp de details naar voren kwa- men na het ontroesten”, liet smid Paul Klaasen aan zijn opdrachtgevers weten.
“Negentig procent van het oude materiaal is weer gebruikt”, zegt Jansen die in woord en gebaar zichtbaar tevreden is over het resultaat. “Heel wat mooier dan het gerestaureerde graf van De Bellefroids in Wehl. Da’s net een reclamefolder.” Wie zijn toch die Bellefroids? De ‘mooiekouden’ die in Zutphen liggen zijn kinderen van Isabelle van Westerholt tot Hackfort en Philippe Jacques de Bellefroid, die in Luik werd geboren en later burgemeester van Wehl, ’s Heerenberg en Zeddam werd. Meest opvallende telg uit het geslacht is Ioannes Baptista Burchardus die als luitenant met Napoleon in 1812 op veldtocht is geweest naar Moskou.
Na zijn terugkeer heeft hij in de slag bij Waterloo gevochten tegen Napoleon. Toen hij met pensioen ging was hij generaal-majoor. Vijf van de zes zonen kozen trouwens voor een militaire loopbaan. Ook opvallend de meeste kinderen bleven ongehuwd.
“Er is weinig documentatie over de familie. Wel weten we dat de leden alles uit de kast hebben gehaald om in de adelstand verheven te worden. Dat lukte uiteindelijk in 1829”, zegt Rejers die op verzoek van de oudheidkundige Vereniging Wehl in de familiegeschiedenis is gedoken. “Wat hun relatie met Zutphen betreft, twee zusters vestigden zich in een pand op het adres Nieuwstad 20. De reden dat ze voor Zutphen kozen is niet bekend. De drie broers trokken later bij hen in. Alleen bij de genoemde Ioannes Baptista Burchardus kan je een duidelijke link leggen met Zutphen. Hij kwam in 1866 naar de Hanzestad om zich te laten verplegen in het Provinciaal Krankzinnigen Gesticht.” De Bellefroids hebben dus weinig sporen achtergelaten in Zutphen. En da’s ook geen wonder, ze overleden allen kinderloos.
Volgens onderzoeker Reijers hebben de mannen zich in meer dan tien grote veldslagen onderscheiden. En daarvoor kregen ze alledrie de Militaire Willemsorde.
1. Joes Baptista Burchardus, de oudste broer, kreeg de hoogste onderscheiding en bracht het later zelfs tot gouverneur van de residentie. Na zijn pensionering wilde hij, net als zijn broers, bij zijn zussen in Zutphen gaan wonen. Maar dat ging maar twee dagen goed. De zussen leverden hem af bij de poort van het Oude en Nieuwe Gasthuis. Schijnbaar begon de wroeging te knagen, want tot twee keer toe werd hij daar weer weggehaald, maar net zo vaak weer teruggestuurd.
1. Bron: Omroep Gelderland
Na honderdvijftig jaar eindelijk een gezicht
De Nederlandse tak is na het overlijden van de broers en zussen uitgestorven. Bij zijn onderzoek kwam Reijers terecht bij mensen van de Oudheidkundige Kring Wehl, want die bleken over een portret van een van de broers te beschikken. Uiteindelijk leidde de zoektocht naar de Belgische tak van de familie, die de gemeente Zutphen drie portretjes van de broers schonken. En daarmee kregen de namen op de graven eindelijk een gezicht. De portretten zullen vanaf volgend jaar in de Musea Zutphen te zien zijn. Maar wie ze nou waren, hoe ze dachten en wat ze voelden zullen we volgens Reijers nooit te weten komen. ‘Er is geen snipper van ze bewaard’, zo verzucht hij, ‘geen dagboekaantekeningen, niets.’
