Spanjaardspoort
De Dieserstraat was vlak na het samengaan van de Nieuwstad en de oude stad Zutphen (1312) de belangrijkste uitvalsweg richting Deventer. Achter het koor van de Nieuwstadskerk via de Dieserstraat verliet men de stad door de (oude) Nieuwstadspoort (eerste vermelding 1347).Spanjaardspoort, barbacane over de binnengracht In 1591 wordt Zutphen ingenomen door Prins Maurits en bij de Republiek der Zeven Provinciën gevoegd.
Dit gebeurde na de plundering van Zutphen door de Spanjaarden op 16 november 1572. Een deel van de Zutphense bevolking wordt hierbij beestachtig afgeslacht.*
Prins Maurits begint met een grootscheepse aanpak wat de vernieuwing van de wallen en de stadsmuren betreft.
De Dieserstraat verliest hierbij haar functie als doorgang richting Deventer. Er wordt een nieuwe poort, de zogenaamde ‘Nieuwe’ Nieuwstadspoort gebouwd ter hoogte van de huidige Nieuwstad. Zowel de Oude- als de Nieuw Nieuwstadspoort zijn verdwenen. We hebben nog slechts de Spanjaardspoort als ruïne, deze poort is een ‘barbacane’, een vooruitgeschoven verdedigingswerk voor de hoofdpoort, voor de binnenste gracht van de Oude Nieuwstadspoort. Lange tijd heeft de Isendoornkazerne die in oude kloostergebouwen was gehuisvest, tegen de restanten van de Spanjaardspoort aangeleund gestaan. In 1944 zijn deze gebouwen door de Duitsers opgeblazen.
(de garnizoenssoldaten slepen hun sabels aan de poort, dit zijn hier nog zichtbare sporen van)
* Nieuw onderzoek 2022, in het kader Themajaar 1572 wordt binnenkort een nieuwe publicatie verwacht die bewijzen levert dat deze moordpartij zoals jaren lang is beweerd, een publicatie is geweest met valse bewijslevering om de vijand zwart te maken. “FakeNews”?
Wat we hier echter zien is slechts een restant van een veel grotere beveiliging van de stad. Aan het eind van de Dieserstraat inden we allereerst de Nieuwstadspoort, een poortgebouw voorzien van ronde torens waardoor het al een zeer stoer uiterlijk kreeg ten opzichte van vele andere poorten in de stad. Hiervoor echter kwam de barbacane waarvan we nu de restanten kennen, de Spanjaardspoort. Hieronder een uitsnede uit de kaart van Bleau 1649
