Boven de toegangspoort werd een gevelsteen met tekst ingemetseld:

“Anno 1571 hebben Henrick Ruiter Gerritsoen en joffer Geertruit van Helle sin huisfrow dese armenhuisen doen maeken”

Geveltaal

Boven de ingang tot het Ruitershofje aan de Berkelsingel in Zutphen vermeldt een plaquette plechtig,
want in Romeinse letters, in welk jaar het is gesticht. Dat was in … Hé, dat ene teken, de omgekeerde C, zit niet op het toetsenbord. Over welk jaar hebben we het? Er blijkt 1571 te staan, valt te lezen in het boek dat R. Wartena bijna vierhonderd jaar . later schreef over de ‘Sint Anthony Groote Broederschap Zutphen’. De C, de I en de omgekeerde C vormen samen een primitieve letter M, dat is 1.000 in het Latijn. Het koppeltje I + omgekeerde C ernaast is daar dan de helft van: 500. LXXI staat voor 71. (Zie www.datavaria.nl). En nu de clou: het jaartal klopt niet. Aan de wieg van het Ruitershofje stond Henrick Ruyter, lid van een welgestelde brouwersfamilie. Hij begon in 1545 met de aankoop van grond en huizen aan wat later de Gastuisstraat ging heten en stichtte een hofje voor de armen. Later breidde hij het uit tot negentien huisjes. De werkzaamheden waren in 1571 klaar.

(het Groene Boekje bestond nog niet).

Maar uitbreiden is iets anders dan stichten. Het juiste jaartal is 1545.

Het hofje bleef lang in familiebezit. Daarna kwam de klad erin. Vooral Herman Schomaker, derde secretaris van Zutphen, maakte er een potje van.

De aloude Sint Anthonis  Groote Broederschap, met het  lot der armen evenzeer begaan als de Ruiters, kocht het in 1784 op, liet de huisjes slopen en modernere bouwen.

Hardnekkig werd in een nieuwe gedenksteen opnieuw 1571 als stichtingsjaar vermeld – aan- gevuld met de informatie dat de Broederschap het hofje had vernieuwd (in 1787; in diezelfde Romeinse cijfers met omgekeerde C’s).

Ruim een eeuw later bleek modernisering wéér acuut. Maar op de oorspronkelijke locatie was ruimtegebrek en dus verrees in 1898 aan de Berkelsingel het complex dat er nu nog staat. Het foute jaartal verhuisde mee.

Sander Grootendorst