010- Op weg naar de Bevrijding 1945  

Dinsdag 3 april.

In de afgelopen nacht is de stad bijna onophoudelijk met granaten bestookt. In de verte is mitrailleurvuur te horen. De meeste inwoners brengen de nacht in hun kelder of schuilplaats door. Maar de Duitsers maken geen aanstalten om te vertrekken.

Twee stukken vrij zwaar Duits veldgeschut worden omstreeks 10.00 uur tijdelijk geparkeerd, één in de Polsbroek de ander op het Oude Wand dicht bij de Beukerstraat. Ze worden later met een vrachtauto opgehaald.

In een pand aan de Vaaltstraat (de voormalige rokerij van Meerstad) dat in verbinding staat met een pand op de Schupstoel is een Duitse militaire keuken gehuisvest. Daar wordt voor zo’n 220 man gekookt.

Bevrijding in Huize Elisabeth

Enige tijd geleden kreeg ik een verhaal over huize St. Elisabeth geschreven door zuster Johanita over de laatste oorlogsdagen.

In de oorlogsperiode had het huis al onderdak verleend aan zo’n 60 mensen die vanuit het zuiden geëvacueerd waren en aan leerlingen van scholen van wie de school door de Duitsers gevorderd was. Ook de pastorie was gevorderd en de deken met twee kapelaans en de huishoudster kwamen ook naar het tehuis.

Toen de Geallieerden naderden mocht er niet meer boven geslapen worden en dus lagen de meesten ’s nachts, evenals de andere stadsbewoners, in de kelder. Er was een oude kolenkelder waar zuster Adriana, kapelaan v. d. Nap en 14 mannen lagen. Er werd een plank over de trap gelegd om zo twee mannen de niet meer konden lopen naar beneden te schuiven. In de kelder onder het vrouwengebouw, een oude aardappelkelder, waren kapelaan van der Laan, kostmensen (vaste bewoners) en oude vrouwen ondergebracht. In de verwarmingskelder zat de andere helft van de kostmensen met de Hoogeerwaarde Deken en dertig zusters.

Overdag kwamen ze nog wel boven maar ’s nachts moesten zij allemaal terug  naar de kelder. Daar hebben ze de laatste weken van de oorlog doorgebracht. Zuster Adriana nam ’s avonds een stuk brood en water mee, als de mensen dan dorst kregen kon ze hen nog iets te drinken geven. Het was er koud en vochtig, geen licht, bijna geen lucht en het was er soms ook nog koud. Gelukkig was het spoedig Vrede.

Maar de naweeën hebben heel lang geduurd. Op 15 juli 1945 kwam er weer elektrisch licht en op 18 augustus was er weer telefoonverkeer mogelijk Maar er hebben zeker twee jaar nog met veel planken en karton voor de ramen gezeten. Aldus het verhaal van zuster Johanita.