Omstreeks 1400 kenden de Zutphenaren deze poort als de Nieuwe Marschpoort, onderdeel van de middeleeuwse stadsmuur. De poort werd omstreeks 1390 gebouwd als westelijke entree van de stad aan het einde van de Groenmarkt. Er was al een Oude Marschpoort, die stond iets noordelijker, aan het einde van de Spiegelstraat. Die straat was tot in de 14e eeuw de belangrijkste route naar het westen. De poort is vernoemd naar de stadsweiden op de Mars en de Overmars aan de overzijde van de IJssel. Vanuit de stad leidde de poort naar de rivieroever waar de schepen van de Hanzekooplieden werden geladen en gelost. Ook lag hier het stadsveer over de IJssel.

Marspoort met daarvoor de vismarkt
Marspoort met daarvoor de vismarkt. Jan de Beijer 1744


Marktplein:

De Groenmarkt ontstond in de 14e eeuw als marktplein op de rond 1325 gedempte droge verdedigingsgracht. Al snel verrezen hier omheen de grote koopmanshuizen in baksteen en het stedelijke Wijnhuis. Het plein werd het middelpunt van handel en verkeer. Dat was de meest voor de hand liggende reden die het stadsbestuur deed besluiten om een nieuwe poort te bouwen.

Nieuwe vesting:
Tussen 1572 en 1591 vormde de IJssel de frontlinie in de oorlog tegen de Spaanse overheersing. In het laatste jaar veroverde prins Maurits van Oranje-Nassau Zutphen en hij was van plan de stad niet meer verloren te laten gaan. Er werd meteen begonnen met de aanleg van een machtige vesting van bolwerken en brede grachten. Aan de rivierzijde verrees in 1593 het Marschpoortbolwerk als deel van de vesting.
Hierin kwam uiteraard weer een poort: de Buitenste Marschpoort. De kwetsbare Berkelmonding, die ten noorden van Zutphen lag, moest om veiligheidsredenen binnen de vesting worden gebracht. Door de middeleeuwse stadsgracht stroomde vanaf 1610 de Berkel naar de nieuwe monding bij de Kattenhavenstuw. Die situatie bestaat nog altijd.

De houten brug voor de middeleeuwse poort werd in 1716 vervangen door een stenen boogbrug. Voor de brug  vond in de 18e eeuw de vismarkt plaats. In 1533 en in 1596 werden buitenpoorten voor de Marspoort gebouwd in de toen gemoderniseerde vestingwerken om de stad. De poort werd vanaf dat moment de Binnen Marspoort genoemd en verloor in de loop van de volgende eeuwen haar defensieve functie

Definitief gesloopt:
In 1820 werd de poort gesloopt. Tijdens de rioolvervanging in 1998 kwamen de funderingen van de poort onder het wegdek aan het licht. De afbeelding op de steen is gebaseerd op een pentekening van de beroemde tekenaar Jan de Beyer uit 1744. Net buiten de Binnen Marspoort lag in de 18e eeuw de overdekte vismarkt.

Na de sloop 
De nieuwe IJsselkade werd aangelegd en de eerste herenhuizen verschenen. De bouwstijl was vooral classicistisch. In de jaren erna werd het hele IJsselfront gebouwd. Tijdens het bombardement verdwenen de huizen uit de periode 1878-1890 in de omgeving van de Brugstraat.

Vergelijkbare berichten