Kolenstraat 2

Het herbestemmen van een monument is vaak een lastige zaak. Monumentenzorg wil graag historisch belangrijke elementen van het monument behouden. Daarentegen stelt ook de nieuwe functie van het pand zijn eigen eisen. Soms zijn die belangen dermate tegengesteld dat moet worden gezocht naar een passender bestemming. Zo niet bij Kolenstraat 2. Bij indiening van de bouwvergunning voor verbouw tot bakkerij was het pand nog geen monument; de architect hoefde nog nauwelijks rekening te houden met historische bouwkundige waarden. 

Eind augustus 2006 pas kwam overleg met Henk Smit van ambachtscentrum ‘De Driekant’, de nieuwe eigenaar van het pand, op gang. De vergunningen kwamen er en de verbouw tot bakkerij bleek weldra te kunnen beginnen. Het pand stond echter al lang op het verlanglijstje van monumentenzorg Zutphen en kon worden meegenomen in de planning voor de herinventarisatie van de binnenstad. Tot voor kort werd namelijk de monumentwaarde van de binnenstad van Zutphen nog grotendeels bepaald op basis van slechts de buitenzijde van de panden. Dat verandert nu. Als de binnenzijde van Kolenstraat 2 kon worden bekeken, zou het wel eens historisch heel waardevol kunnen blijken en reden zijn voor plaatsing op de gemeentelijke monumentenlijst, zo was de verwachting. En aanwijzing tot gemeentelijk monument zou de mogelijkheid opleveren voor financiële ondersteuning voor restauratie. Vanaf september 2006 is het hard gegaan.
Henk Smit diende een verzoek in voor plaatsing op de gemeentelijke monumentenlijst. Het pand werd direct geïnventariseerd en bleek een prachtige middeleeuwse kap uit circa 1440 (dendrochronologisch onderzoek) te hebben steunend op uiteraard middeleeuwse muren en evenoude balklagen. In de voorgevel bleken twee wellicht zeventiende-eeuwse bijzondere ramen te zitten met vroeg twintigste-eeuwse binnenramen. Graag verwijs ik naar wat bouwhistoricus Peter Boer hierover zegt in het artikel ver vaste kalven, elders in dit blad. Naar aanleiding van zijn rapportage gaf de gemeentelijke monumentencommissie direct advies voor plaatsing op de monumentenlijst.
Het pand is inmiddels gemeentelijk monument. Gestimuleerd door de nieuwe financiële mogelijkheden werd het verbouwplan aangepast en uitgebreid tot een volwaardige echte restauratie! Ramen in de voorgevel die aanvankelijk geheel vervangen zouden worden, blijven nu grotendeels zitten en worden gerestaureerd. Het dak van het achterhuis, met zijn aluminium dakplaten, krijgt weer zijn Oudhollandse pannetjes teug. De daken krijgen dakbeschot en de achter- en zijgevels met hun fraaie gesmede muurankers worden hersteld. Voor het verplaatsen van een koelcel kunnen bestaande oude kozijnen in ere worden hersteld. De bouwkosten gingen daardoor al met € 50.000,– omhoog. Maar deze worden grotendeels gecompenseerd door een laagrentende gemeentelijke lening op basis van de nieuwe gemeentelijke Verordening Monumentenfonds Zutphen 2005 en door de provinciale restauratiesubsidie van 20%.
Nu, begin oktober, is de subsidieaanvraag is in behandeling bij de provincie; hun vooruitakkoord is verleend: er kan nu bijna worden gestart! Alleen de bank moet nog even groen licht geven. Financiële ondersteuning van restauraties door de overheid, zo blijkt maar weer eens, is van doorslaggevend belang voor de haalbaarheid van behoud van belangrijke monumentale waarden. Kolenstraat 2: een bijzonder pand van een bijzondere sociale private onderneming ‘De Driekant’.
De zolder met de bijzondere kapconstructie, die in verband met het lessenaarsdak aan één zijde bestaat uit rechte spantbenen.