Hof van Flodorf Nieuwstad Zutphen
De Nieuwstad
Ontwikkelde zich in de loop van de 13e eeuw als afzonderlijke parochie tegen de oude stad Zutphen aan. Het bestaan van de nieuwe wijk werd voor het eerst vermeld in 1272. In 1312 wordt ze met de oude stad onder één bestuur gebracht.
Pand met allure
Tot 1616 fungeerde de Dieserstraat als het verlengde van de Nieuwstadspoort die de stad vanuit de noordelijke kant toegangelijk maakte. Op kruisingen van deze straat verrezen aanzienlijke woonhuizen zo ook het Hof van Flodorf op de hoek van de Halterstraat.
Op de kaart van Joan Blaeu uit 1649 is het pand met traptoren aan de achterzijde duidelijk herkenbaar. Het pand Halterstraat 22 dat bekend staat onder de naam Hof van flodorf op de hoek Halterstraat en Dieserstraat is een opvallend groot complex binnen de overwegend kleinschalige woonhuis percelering van de Nieuwstad. Met name de trappartij in het interieur van het hoekpand heeft een dusdanig allure dat vergelijkingsmateriaal niet direct in Zutphen voorhanden is maar tot in Amsterdam Leiden en Den Haag gezocht moet worden. Vanaf de eerste helft van de 17e eeuw tot de eerste helft van de 18e waren beide panden in bezit van één familie. Vervolgens kwamen ze het voor een periode van ruim een eeuw in verschillende handen totdat de Israëlische gemeente zich hier In de tweede helft van de 19e eeuw ging huisvesten.
Rijnlandse roedes
De Hof van Flodorf is een pand van ruim 16,5 m breed heel waarschijnlijk betreft het 3 kavels van circa 1,5 Rijnlandse roede en Dat is 5,65 m. Waarschijnlijk heeft er in de 14e maar zeker In de 15e eeuw op de hoek van de halter- en diezerstraat een fors bouwvolume gestaan.
Achthoekige traptoren
Het vroegste gegeven dat over hof van Flodorf bekend is, dateert uit 1552. In dat jaar verkocht Bolo Ripperda de proost van fransum kerkmeesters en opzieners van het Nieuwe Gasthuis een rente uit zijn huis gelegen op de Nieuwstad In de Haller straat op de hoek van de straat warm en gaat naar de Diefsbrugge.(Dieserburg). De zoon van Bono Ripperda, Hayo, was tevens eigenaar van kasteel Vorden. Hajo Ripperda was raadsheer van Karel V in Gelderland. Tijdens de verbouwingen heeft Ripperda naar alle waarschijnlijkheid ook een achthoekige traptoren met spiltrap laten bouwen.
Adriaan Balthasar van Flodorf
Omstreeks 1630 gaat het huis via verkoop van Maurits ripperda over op Adriaan Balthasar van Flodorf en zijn echtgenote Isabella van Dorth. He gold als een van de rijkste en invloedrijkste inwoners van Zutphen en was tevens kasteelheer van dorth bij Gorssel. De naam Hof van Flodorf stamt uit deze tijd ook de naam Dordtse huis of het Hooge Huys waren bekend alhoewel minder gangbaar. In de loop van de 17e en 18e eeuw zijn er zodanige verbouwingen en vernieuwingen uitgevoerd dat het omstreeks 1730 leek alsof er in plaats van twee aparte huizen een monumentaal gebouwencomplex stond. De buitenzijde van het pand was waarschijnlijk beschilderd met muursteen imitatie waardoor het leek alsof het pand was bekleed met natuursteen. Hierdoor bouwden zij een zo grote schuld op dat deze pas kon worden afgelost toen hun zoon met een schat rijke dame, Margaretha Huyssen, in het huwelijk trad.
Adriaan Balthasar Vaclk
In 1726 koopt Adriaan Balthasar Vaclk en zijn vrouw Maria Helena ten Broeck het pand Hof van Flodorf . Maria Helena was burgemeestersdochter. Haar vader was van 1674 tot 1685 burgemeester van Zutphen geweest en had in 1685 het huis ’s Gravenhof 6 beter bekend als Huize van de Kasteele gekocht. Het echtpaar Valck ten Broeck, was eveneens eigenaar van het pand Het Bolwerk. Valck vervolgens was eveneens burgemeester van Zutphen. Van 1700 tot 1730. Valck liet zijn woonhuizen aan het ’s Gravenhof en in de Halterstraat voorzien van nieuwe ingangspartijen in de toen heersende Lodewijk de XIV stijl.
Gemeenschapshuis
Van 1729 tot 1877 verandert het pand aan de Halterstraat diverse malen van eigenaar. In 1734 worden de panden Halterstraat nu meer 20 en 22 weer van elkaar gescheiden en apart bewoond. In 1877 komt het Hof van Flodorf (nummer 22) in handen van de Nederlandse Israëlitische gemeente die het bestemmen als een ‘gemeenschapshuis’.
Synagoge
De bestaande synagoge aan de Rosmolensteeg bood onvoldoende capaciteiten en in 1878 werd besloten tot de bouw van een nieuwe synagoge aan de Dieserstraat op een kavel gelegen op het achterterrein van het Hof van Flodorf. In 1893 kocht de Joodse gemeente ook Halterstraat nummer op 20 aan zodat beide panden na onderbreking van ruim een eeuw in bezit kwamen van een eigenaar.
Wijnhuisfonds
Na de Tweede WO werd om bekende redenen het pand verkocht. De nieuwe bewoner, veilingmeester Jurissen bracht de nodige inpandige wijzigingen aan alvorens het in 1991 te verkopen aan het Wijnhuisfonds. Deze was in 1967 al eigenaar geworden van nummer 20 en heeft beide panden weer samengevoegd tot een deftig stadshuis met haar representatieve uitstraling zoals deze in de 18e eeuw tot stand was gekomen.Bron:
Hof van Flodorf te Zutphen;
Een middeleeuws stadshuis ingrijpend verfraaid.
Geschreven door: M.A. Schimmel & R. Stenvert
Uitgever: Wijnhuisfonds
1997
ISBN: 9090107231