In 1956-1957 is het wandtapijt “Zicht op Zutphen” in opdracht van de Stichting Wijnhuisfonds vervaardigd door Stichting Werkplaats tot herstel van Antiek Textiel, later Paswerk Textielrestauratie. Deze werkplaats heeft in 2005 een zelfstandige doorstart gemaakt onder de huidige naam ICAT Textielrestauratie. Het tapijt is vervaardigd naar een gravure uit 1580, destijds in het bezit van de Stichting Wijnhuisfonds en het tapijt was een gift van de burgerij van Zutphen aan de gemeente Zutphen voor het gerestaureerde stadhuis.
In 2003-2004 is het wandtapijt bij ons (ICAT Textielrestauratie) geconserveerd.
Textiel is een bijzonder materiaal; het komt in een grote verscheidenheid voor. In eerste instantie zijn textielobjecten samengesteld uit verschillende meestal zeer kwetsbare grondstoffen, zoals wol, zijde, katoen, linnen, bont en synthetische vezels. Ten tweede zijn in de objecten verschillende technieken toegepast, zoals weven, borduren, knopen, vilten, appliqueren, naaien, bedrukken, verven enz.
Bovendien is er een groot scala aan vorm (variërend van vlak textiel van één of meer lagen tot driedimensionaal textiel) en afmeting (van wand- en vloerkleden van tientallen vierkante meters tot een archeologisch fragment van enkele vierkante centimeters).
Vaak zijn textielobjecten verwerkt in combinatie met andere materialen, zoals metaal in de vorm van zilver- en gouddraad, papier en karton als vul- of steunmateriaal en hout als steunmateriaal. Deze diversiteit in materiaal, techniek en vorm vraagt om diverse restauratietechnieken en vindingrijkheid van een textielrestaurator.
Toen het wanddoek was opgeleverd vond het toenmalige gemeentebestuur de Burgerzaal in de winterdag te vochtig en werd het doek die periode in de trouwzaal gehangen. Dit omwisselen moest dus twee maal per jaar geschieden wat uiteraard personeelskosten met zich meebracht. Deze vond men na een aantal jaren excessief en besloot om het vervolgens continue in de burgerzaal te laten hangen. Echter tijdens een restauratie bij Paswerk textielreparatie ontdekte met dat het rechterdeel als het ware door zonlicht verkleurd was. Nu bleek dus dat het ophangen in de trouwzaal hiervan de oorzaak was, hier kwam in een schuine baan zonlicht binnenvallen, exact de schuine lijn van de verkleuring die het doek vertoonde.
De voorzorgsmaatregelen hebben dus averechtse werking gehad… Wie nu naar het doek kijkt zal daar niets meer van terug zien.
Onderstaand de tekening van van der Worp, die is gemaakt op basis van muurschildering die boven de schepenbank op de muur was aangebracht.
Na afbraak van het waaggebouw 1950
Het waaggebouwtje achter de Burgerzaal is afgebroken, wat er toe leidde dat de gemaakte poort in de achtermuur werd dichtgemetseld. De muurschildering is bij deze verbouw helaas volledig weg gebikt. Men heeft toen als alternatief bovengenoemd atelier in Haarlem opdracht gegeven om op ware grote van de ooit aanwezige muurschildering een wandtapijt te maken.
Op het wandtapijt zie je Zutphen in de situatie vlak voordat Maurits de stad inneemt in 1591. Een belangrijk omslagpunt. De middeleeuwse vestingwerken zijn nog volledig intact, de Walburgiskerk heeft nog haar spitse toren van 107 meter. Men is nog niet begonnen met de bouw van het nieuwe Hollandse vestingwerkenstelsel. Bekende van haar puntvormige bastions. (Denk aan de Bult van Ketjen). Je ziet de oude Marsbinnenpoort, de middeleeuwse stadsmuren, kortom Zutphen in volle glorie.
Vervolgens een aantal onderdelen uitgelicht:
Links en rechts boven: De Wapens van de hoofdsteden van de vier kwartieren van Gelre.
Links bovenin:
Zutphania Turrita (Zutphen torenstad)
Met dank aan:
www.icattextielrestauratie.nl
Jeroen Krijnen en Jan Kreijenbroek
