De IJssel ontstond niet in de laatromeinse tijd, maar pas tussen 600 en 950 na Chr. (Bron: R.van de Berg).
De IJssel was tot de middeleeuwen een klein stroompje in een moerassig gebied. (Bron: Dit is mijn Gelderland).
De IJssel blijken we pas te hebben vanaf de 6de eeuw. (Bron: Verhaal van Gelderland,p.9).
Discussie en bewondering
Iedereen heeft zijn rivier, Liselore Gerritsen, Jac. P. Thijsse, Huub Stapel, u en ik, wij hebben allemaal de IJssel. Stomend door ons landschap rivierschepen vol goederen, koeien grazend in de uiterwaarden wolken weerspiegelend in haar wateroppervlak. De IJsel (nog met één s), Door Jac. P. Thijsse uitgebracht als reclame boek voor Verkade dat nog steeds bij velen in bezit is.
Uit historische bronnen kan opgemaakt worden dat de IJssel van de 11e tot de15e eeuw een zeer actieve rivier was. De rivier werd breder en ontwikkelde een noordelijke en zuidelijke meander. In de10e – 11e eeuw erodeerde de rivier eerst de westflank van het rivierduin van Zutphen (omgeving Waterstraat). In de 12e eeuw begon de rivier ten zuiden van Zutphen een meander te ontwikkelen. De buitenbocht daarvan veroorzaakte grote erosieschade aan de stad in de 13e en de eerste helft van de 14e eeuw. Ook de St. Salvatorkerk van Wichmond werd volledig opgeruimd. In 1357 werd de IJsselmeander onschadelijk gemaakt door een rivierverlegging die de IJssel weer min of meer in het huidige tracé bracht. In het jaar daarvoor had de stad het een deel van het goed Neder Helbergen aan de Veluwse zijde van de rivier aangekocht. Na de rivierverlegging volgde ook een bedijking van het gebied.
Dat de rivier vlak langs Zutphen stroomt, hoe de rivier is ontstaan en sinds wanneer zij bestaat zijn veel besproken en beschreven onderwerpen.
“De IJssel is aanzienlijk jonger dan tot dusver gedacht. De rivier is pas ergens tussen 600 en 950 na Christus ontstaan. Dat blijkt uit onderzoek van Bart Makaske en Gilbert Maas, verbonden het Wageningse onderzoeksinstituut Alterra.”
“de IJssel relatief jong. De rivier kent haar huidige loop pas sinds de achtste eeuw na Christus. Archeologen hebben jarenlang getwist over het ontstaan van de IJssel. De Zutphense archeoloog Michel Groothedde legt alle puzzelstukjes bij elkaar en komt tot de conclusie dat de IJssel in de vroege middeleeuwen haar huidige route van zuid naar noord vond.”
“Tot in de Romeinse tijd was er geen IJssel zoals we die nu kennen. Wel stroomde de Berkel vanaf de tegenwoordige stad Zutphen naar het zuiden. Bij het Doesburg kwam de rivier samen met wat nu de Oude IJssel is en ging de stroom verder naar het zuiden. Bij Arnhem-Meinerswijk kwam het water terecht in de Nederrijn. De Romeinen bouwden daar een castellum waarvan nu de contouren zichtbaar zijn in de uiterwaarden.”
”De verbinding tussen Rijn en IJssel zou eerst veel later zijn ontstaan en wellicht werd de IJssel pas in de middeleeuwen een scheepvaartroute van betekenis. Het is evenwel niet uit te sluiten dat deze rivier ook de Romeinen al mogelijkheden voor transport te water bood. Er gaan namelijk de laatste tijd weer stemmen op om het kanaal van Drusus niet bij Vechten, maar ten oosten van Arnhem te zoeken. Het zou de verbinding tussen Rijn en Oude IJssel gevormd hebben. (Bron: W.A. van Es, ‘de Romeinen in Nederland’ (p.93).”Een aantal citaten van internet geplukt. En dan nog de verhandeling te vinden op de volgende pagina: https://www.noviomagus.info/geldijssel.htm. Kortom deze rivier doet naast schuimend water ook stof opblazen.