Wie in het smalle Raven-straatje, een zijstraat tussen Hout-markt en Rode Toren-straat loopt kan niet voorbij gaan aan het ‘Gruythuis’. In dit pand liep vroeger een paard de hele dag rondjes om de rosmolen aan te drijven. Hier werd ‘grut’ gemaakt. 

Voordat hop ons bier die heerlijke bittere smaak gaf (en tegelijkertijd als conserveermiddel diende om het goudgele vocht langer houdbaar te maken) werd in ons land grut gebruikt.

Grut of gruyt was een mengsel van diverse kruiden met als Gagel was echter in het buitenland maar in beperkte mate beschikbaar omdat de struik uitsluitend in Nederland bleek te groeien en derhalve geïmporteerd moest worden.

Het bestond veelal uit een mengsel van gagel (Myrica gale), bijvoet (Artemisia vulgaris), gewoon duizendblad (Achillea millefolium), moerasrozemarijn (Ledum palustre), hondsdraf (Glechoma hederacea), malrove (Marrubium vulgare) en struikhei (Calluna vulgaris). De smaken van gagel en moerasrozemarijn zijn niet zo verschillend door hun typerende harsigheid, maar moerasrozemarijn is wat krachtiger van smaak. Verder zaten er soms kruiden in het mengsel als jeneverbessen, rozemarijn, laurierbessen, karwijzaad, wilde Thijm, anijszaad en zelfs al hop in variabele proporties. Het recept varieerde nogal omdat niet alle ingrediënten niet altijd in dezelfde mate beschikbaar waren en bovendien gebruikte iedere producent ook nog eens zijn eigen recept dat zorgvuldig geheim werd gehouden. Het gevolg was dat ieder bier een unieke smaak had. Zutphen had in de Middeleeuwen zo’n 40 bierbrouwerijen. Iedereen dronk bier omdat water te verontreinigd was. 

De gevelsteen echter heeft niets met bier te maken. In 1845 startten twee Zutphenaren de brandverzekeringsmaatschappij De Nederlanden van 1845. Het woonhuis van Gerrit Jan Dercksen was de eerste jaren tevens het kantoor van het toen nog kleine bedrijf. Daar stond ook de zogenoemde ‘Brandkas van Henny’ waaruit de brandschade kon worden uitgekeerd. In 1897 werd het hoofdkantoor verplaatst naar Den Haag. In 1963 kwam een fusie tot stand met RVS en kreeg de maatschappij de nieuwe naam: Nationale Nederlanden.

Vergelijkbare berichten